maart 2015
Davidsfonds Rumst vanaf 1927
“Davidsfonds Rumst in een notendop”
Deel 1: van 1927 tot 1982
(Dit deel is grotendeels een samenvatting van een document uit 1983 van de hand van wijlen onze erevoorzitter Gustaaf Callebaut).
Hoewel er weinig sporen terug te vinden zijn van de eigenlijke start van onze Davidsfonds afdeling kunnen we via een viering van het 25-jarig bestaan in 1952, het stichtingsjaar bepalen. Onze afdeling zag dus het levenslicht in 1927. In een Davidsfonds bestuur van toen vormden de voorzitter en de secretaris/penningmeester de spil van de afdeling. Antoine Cuykens was de eerste voorzitter en Felix Mannaerts de eerste secretaris/penningmeester.
In die tijd was het gebruikelijk dat een van de onderpastoors proost van de afdeling was. Zo kon hij ervoor zorgen dat leden uit de jeugdvereniging, waar hij eveneens proost was, het Davidsfonds bestuur konden aanvullen. De namen van de bestuursleden wisselden regelmatig, naargelang aan welke proost het Davidsfonds werd toegewezen. Een feitelijk bestuur zoals we dit nu kennen schijnt in die tijd niet te hebben bestaan. We merken ook grote schommelingen in het ledenaantal.
In 1932 was er een sterke daling van het aantal leden, vermoedelijk ten gevolge van de verscheurdheid in de christelijke rangen. Door de verzoening in 1934, was er terug een grote aangroei in het ledenbestand. In dat jaar werd voorzitter Cuykens opgevolgd door Frans Frans.
Vanaf 1934 zijn er exacte gegevens over het ledenaantal gekend. Zo telde de afdeling 150 leden in 1935, het topjaar. In 1944 nam Felix Mannaerts ontslag als secretaris/penningmeester en toen telde onze afdeling nog 91 leden.
Buiten het verspreiden van boeken, organiseerde het Davidsfonds heel wat activiteiten die dan onder de benaming ‘Volksontwikkeling’ werden ingericht. Deze activiteiten omvatten o.a. filmvoorstellingen, voordrachten, studie-avonden, wandelingen en uitstappen. Via een huis-aan-huis-bedeling van strooibriefjes, werd het winterprogramma van onze afdeling aan de inwoners van Rumst bekend gemaakt. In vele gevallen waren studie-avonden of voordrachten ook aangepast aan de actualiteit. Zo waren gekende Vlaamse strijders en voordrachtgevers over onderwerpen als astronomie of natuurbescherming ooit te gast in onze afdeling.
Na de oorlogsjaren heeft Frans Frans dan tijdelijk de functie van voorzitter en van secretaris/ penningmeester gecombineerd. Het bleken moeilijke jaren voor onze afdeling, want het ledenaantal daalde aanzienlijk, met in 1949 nog slechts 34 leden, waarop het nationale bestuur onze afdeling ook alarmeerde. In datzelfde jaar werd Jan De Mondt bereid gevonden om de functie van secretaris/ penningmeester op zich te nemen en een jaar later, in 1950, kreeg de afdeling met Gustaaf Callebaut ook een nieuwe voorzitter. 1950 was ook een jubileumjaar voor het Davidsfonds, dat dan op nationaal vlak zijn 75-jarig bestaan vierde en er werd een krachtinspanning gedaan om verloren leden terug te winnen.
In 1952, ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van het Davidsfonds Rumst, werd door onze afdeling een gewestelijke 11-Juliviering uitgewerkt. Er was een plechtige Hoogmis met kanselrede van de Jezuïet, Eerwaarde Pater Sterckx. Daarna een receptie met als gastspreker de heer Clottens, die lid was van het hoofdbestuur van de Davidsfonds en ook van het IJzerbedevaartcomité. Er volgde nog een korte voordracht door voorzitter Callebaut over de steennijverheid in onze streek. In de namiddag was er een geleid bezoek aan de steenfabrieken Swenden en stond er een openluchtvoorstelling ‘Robrecht Van Bethune’ door het Vlaams toneel gepland. Door een hevige stortvloed werd de zorgvuldig opgebouwde scène echter letterlijk weggespoeld, waardoor ze verplaatst moest worden naar het najaar en doorging in de Parochiale Kring. |
Op het einde van de jaren ’60 doorleefde het Davidsfonds in Rumst opnieuw een zware inzinking en viel de werking zelfs helemaal stil. Voorzitter G. Callebaut, door vele andere werkzaamheden benomen, stelde zijn voorzitterschap ter beschikking, maar er werd hem gevraagd om te blijven tot er een vervanger was gevonden.
In 1977 kwam een eerste poging tot heropleving toen Jan Baum, Leonard Bruynseels, Edmond Lambrechts en Gaby Verschelden zich rond de nog in functie zijnde voorzitter schaarden .
De definitieve wederopstanding gebeurde evenwel begin 1979, toen er werd herstart met een nieuw bestuur. Naast voorzitter Gustaaf Callebaut en ondervoorzitter Gaby Verschelden werd Roland Depamelaere de nieuwe secretaris en wat later werd Guy De Mondt de nieuwe penningmeester. Het bestuur werd ook evenwichtiger uitgebouwd met een echte taakverdeling. Zo werd in 1980 Godelieve Moons programmator van de afdeling en stond Jan Van Grinderbeek in voor de ledenwerving. In 1979 steeg het ledenaantal van 19 naar 36 leden en deze groei zette zich door, zodat in 1982 de afdeling weer 61 leden telde.
Vanaf 1980 werden er om de 3 jaar bestuursverkiezingen gehouden volgens een democratische procedure. Alle leden konden zich kandidaat stellen. Deze verkiezingen gebeurden op de jaarlijkse “algemene ledenvergadering met etentje en animatie” in het begin van de lente. Echte verkiezingen met stembrieven zijn het nooit geworden omdat de leden zich nooit spontaan kandidaat stelden. Nieuwe bestuursleden werden dan meestal “gevraagd”.
Omwille van tanende belangstelling werd in 2006 de laatste algemene ledenvergadering gehouden. Daardoor vielen ook de officiële bestuursverkiezingen weg. De laatste vond plaats in 2004.
Het bestuur komt iedere maand in werkvergadering bijeen, bij een bestuurslid thuis.
De afdeling werkt ook mee in de Cultuurraad van Rumst.
Om het contact met de leden te behouden verscheen van 1979 (tot 1998) 3 à 4 maal per jaar het informatieblad ‘Daforum’, waarin verslag werd gebracht van de voorbije activiteiten en de nieuwe activiteiten werden aangekondigd.
Bij het begin van een nieuw jaar houdt Davidsfonds Rumst sedert 1980 een nieuwjaarsreceptie met een typisch aperitief. Vroeger gebeurde dat in de parochiezaal van de Vosberg, later in galerie Lazarus. Nadat de voorzitter gedurende meerdere jaren een algemeen overzicht van het voorbije jaar gaf mogen we sedert 2011 genieten van gevarieerde kunstvolle en ludieke prestaties van onze leden.
Andere activiteiten van onze afdeling zijn voordrachten (o.a. Felix Timmermans), geleide bezoeken aan bedrijven, historische stadsbezoeken, daguitstappen, het bijwonen van muziekuitvoeringen (zoals het beiaardconcert in Antwerpen), luisteravonden klassieke muziek, natuurwandelingen (zoals op de Kalmthoutse Heide) en filmavonden.
Deel 2: van 1982 tot 2015
(Dit deel is van de hand van Roland Depamelaere)
Naast de hoger genoemde activiteiten wordt vanaf 1984 ook een kindernamiddag ingericht die jaarlijks in februari plaats vindt. Na 25 keer organiseren werd hiermee gestopt na 2008 daar dit té verlieslatend werd (dure artiesten en steeds minder kinderen).
In 1986 geeft Gustaaf Callebaut zijn ontslag als voorzitter en hij wordt prompt aangesteld als erevoorzitter. Hij wordt als voorzitter opgevolgd door Roland Depamelaere. Annie Vermeesch treedt toe tot het bestuur als PR. Ook Fons Verlinden komt bij het bestuur als adjunct-secretaris.
Bekende en minder bekende Vlamingen komen voordrachten geven: Anton Van Wilderode, Guido Sweron, Phil Bosmans, Bernard Henri, Lode Wils, Frank De Waele, Louis Verbeeck, Frans Tobback, Karel Swenden, Jos Vranckx, Winand Callewaert, Sooi Bruynseels, Zuster Leontine, Freddy De Pauw, Hugo Van Dienderen, Theo Van Robbroeck, Theo Van der Waeteren, Cas Goossens, Pieter Van Dooren, Hugo Schiltz, Fred Sels, Marleen Reynders, Jurgen Robyns, Eric De Maerteleire, Francy Van der Wildt, Mark De Bie, Eddie Niesten, Mieke Van Hecke… en nog veel anderen.
We bezoeken al eens een brouwerij maar ook meermaals de kerststallen in de provincie. Verder ook steden, bedrijven, musea en tentoonstellingen. Er wordt ingespeeld op momentane aanbiedingen of gelegenheden.
We gaan ook soms op weekend, vooral naar Spa, maar later ook naar Blankenberge, Hasselt, Parijs, Amsterdam, de Elzas en de Moezel.
In 1987 houden we onze eerste boekenbeurs in de Parochiale Kring ter gelegenheid van de jaarmarkt. Gedurende 20 jaar gebeurt dit volgens dezelfde formule: verkoop van nieuwe boeken, posters en prentkaarten en daarbij een kleine, gezellige bar. In 2007 schakelen we succesvol over naar tweedehandsboeken.
Sedert 1996 organiseren we voor het 5de en 6de leerjaar van het lager onderwijs in Rumst de Junior Journalist-wedstrijd. Hierin krijgen de leerlingen ieder jaar in een opstel een ander thema te behandelen en kunnen mooie boekenprijzen gewonnen worden.
We spelen ook in op andere aanbiedingen van het Nationaal Secretariaat in Leuven zoals de jaarlijkse zoektocht, de Nacht van de Geschiedenis, …
In 1989 geeft Guy De Mondt ontslag in het bestuur en Luc Swenden en Bart Van Muylder komen er bij.
In 1990 geeft Jan Van Grinderbeek ontslag als bestuurslid en Fons Verlinden wordt de nieuwe secretaris. In 1992 geven ook Annie Vermeesch en Bart Van Muylder ontslag en Luc Swenden wordt penningmeester. Maggy Verbruggen komt er dan bij. Gedurende kortere tijd maken ook nog Eric Joris, Hilde Verbruggen en Linda Muys deel uit van het bestuur.
In 1996 neemt Gaby Verschelden ontslag. In 1998 komt Monique Hallemans er bij. In 2004 willen Lieve Moons en Monique Hallemans het wat rustiger doen: ze treden uit het eigenlijke bestuur maar werken nog verder mee als wijkmedewerkers. Hetzelfde in 2007 voor Maggy Verbruggen omwille van haar nieuwe verantwoordelijkheid in de Parochiale Kring. Gelukkig mogen we in 2006 Geert Antonio verwelkomen. In 2008 geeft hij ontslag maar in 2009 treden Leonard Bruynseels en Greet Van Cauwenbergh toe en in 2012 mogen we opnieuw Maggy Verbruggen verwelkomen.
Voor wie ondertussen de draad kwijt is volgt hier het bestuur anno 2012-2013: Roland Depamelaere, Fons Verlinden, Luc Swenden, Leonard Bruynseels, Greet Van Cauwenbergh en Maggy Verbruggen met Monique Hallemans en Lieve Moons als wijkmedewerkers. We tellen nog 67 leden.
Hoewel er al jaren een oproep gedaan wordt voor nieuwe en jongere bestuursleden is de respons gering; gelukkig zijn er ook leden die bereid zijn om voor bepaalde activiteiten, zoals de boekenbeurs, hun medewerking te verlenen.
Op het jubileumfeest van 85 jaar Davidsfonds Rumst in december 2012 maakt Roland Depamelaere officieel bekend dat hij zijn voorzittersfunctie ter beschikking stelt op het einde van dat werkjaar. Bevraging bij de leden naar kandidaten voor opvolging levert niets op. Een tweede bevraging bij de leden (Wie zien jullie als mogelijke toekomstige voorzitter?) brengt Greet Van Cauwenbergh naar voor die, na enkele dagen beraad, aanvaardt. Het bestuur biedt Roland het erevoorzitterschap aan. In februari 2013 treedt Walter Muyshondt toe tot het bestuur.
Hoe ziet onze toekomst er uit?
Medio 2010 kreeg de nationale organisatie een nieuw logo, een nieuwe baseline (cultuur beleef je samen). De huisstijl en de website werden grondig vernieuwd. Men wil een einde maken aan de vooroordelen dat het een grijze, oubollige en gesloten organisatie is. De nationale voorzitter Peter Peene zei in dit verband: “Het Davidsfonds wil zich in de toekomst gaan profileren als een ambitieus en open cultuurnetwerk met respect voor de Vlaams-christelijke wortels en aandacht voor de taal.”
Academisch onderzoek heeft aangetoond dat de verenigingen voor volwassenen hoofdzakelijk bevolkt worden door 55-plussers. Dit geldt voor alle verenigingen, niet alleen voor het Davidsfonds. Overal daalt het ledenaantal.
De meeste jonge gezinnen zijn tweeverdieners en die hebben het druk met het huis en de kinderen. Hun vrije tijd gaat dikwijls naar sportactiviteiten. We leven immers in een tijdperk waarin de lichaamscultuur belangrijk is.
Wellicht zullen zij op iets oudere leeftijd dan de stap naar meer sociaal-culturele verenigingen zetten. Op voorwaarde natuurlijk dat we deze voldoende weten te boeien met goede programma’s want de TV is een enorme concurrent.
Misschien zit de toekomst van het Davidsfonds wel in de oprichting van een Jong-Davidsfonds, als opstap voor de jongere generaties? Hier wordt – ook bij Davidsfonds Rumst – over nagedacht.
Sedert 2014 zorgt onze secretaris Fons Verlinden ervoor dat we een eigen mooie website hebben waarop het verleden, het heden en de nabije toekomst te bekijken en te raadplegen zijn : www.davidsfonds-rumst.be